HIV in Botswana: Een interdisciplinair onderzoek naar het hoge aantal HIV besmettingen in Botswana

Abstract

Samenvatting:

Het percentage HIV besmettingen in Botswana ligt in vergelijking met andere landen relatief hoog. In 2012 was 23% van de bevolking in de leeftijd 15-49 geïnfecteerd met HIV. Hiermee staat Botswana in de top drie van landen met HIV besmettingen wereldwijd. Dit terwijl het politieke toneel van het land wordt opgemerkt als één van de meest stabiele in Afrika en het land zich in relatief korte tijd op economisch gebied sterk heeft kunnen ontwikkelen (Botswana wordt nu geclassificeerd als een ‘upper middle income’ land). Het doel van deze scriptie was daarom het in kaart brengen van de meespelende factoren die invloed hebben op het hoge HIV percentage in Botswana. De onderzoeksvraag die hierbij centraal stond luidt: Welke factoren kunnen het hoge percentage HIV besmettingen in Botswana verklaren?

In deze scriptie is gebruikt gemaakt van een interdisciplinaire benadering. De onderzoeksvraag werd bestudeerd vanuit drie verschillende vakgebieden, te weten: politieke geschiedenis, ontwikkelingsgeografie en religiewetenschappen. Vanuit politiek‐historisch perspectief is de rol van de overheid bestudeerd. De inzichten die hieruit zijn voortgekomen zijn dat Botswana een goed bestuur heeft, maar deze erg bureaucratisch te werk gaat. Door de veelheid aan betrokken actoren is niet duidelijk wie nu echt de verantwoordelijkheid heeft voor het oplossen van het HIV probleem. Ook blijkt dat beleidsimplementatie in Botswana gebaseerd is op Westerse ideeën, erg top down gericht is, en er geen feedback (van bevolking naar overheid) plaatsvindt. Vanuit ontwikkelingsgeografisch perspectief is HIV in Botswana op meer lokaal niveau bestudeerd. Eerst zijn de geografische verschillen in het aantal HIV besmettingen in het land in kaart gebracht. De inzichten die uit dit perspectief voortkwamen zijn dat de lage economische en sociale weerbaarheid invloed heeft op het hoge aantal HIV besmettingen. Ook het discours (gesprekken/conversaties van de bevolking over HIV en Aids) lijkt een belangrijke factor: stigmatisering en discriminatie lijkt indirect te leiden tot minder of onjuiste kennis bij de bevolking over HIV en Aids. Ook blijkt dat migranten, werkmigranten en vrachtwagenchauffeurs invloed hebben gehad op de verspreiding van HIV. De gezondheidszorg in Botswana is ook onderzocht, maar deze blijkt redelijk goed te zijn, en heeft dus juist een positieve invloed op het aantal HIV besmettingen. Vanuit religieus perspectief is de verspreiding van HIV onder religies en culturen in Botswana bestudeerd. Het bleek dat er veel sprake is van machtsongelijkheid (o.a. veroorzaakt door de komst van het Christendom, de rol van masculiniteit en het heersende beeld met betrekking tot vruchtbaarheid), wat voor minder veilige seks en minder condoomgebruik zorgt. Ook bleek dat er meerdere alternatieve visies op HIV en Aids kwamen (waarin de condoom juist als verspreider van het virus werd gezien) en dat de Aidscampagnes op de radio en in het onderwijs cultureel ongepast waren.

Deze inzichten uit de drie verschillende vakgebieden zijn vervolgens geïntegreerd door middel van de creatie van common ground. Dit is gedaan met behulp van de interdisciplinaire organisatietechniek van Amerikaans interdisciplinair onderzoeker Allen F. Repko. Zo is tot een meer omvattend inzicht gekomen in de vorm van een antwoord op de onderzoeksvraag. De belangrijkste factor die het hoge percentage HIV besmettingen in Botswana kan verklaren is de wisselwerking tussen de overheid en de bevolking, welke zich uit in een ineffectieve implementatie van hulpprogramma’s door de overheid, die niet in lijn is met de cultuur van de bevolking.