De Duitse zoektocht naar eigen identiteit: De veranderende positie van Duitsland in de veiligheidspolitiek van de Europese Unie, een vergelijking tussen Kohl en Merkel

Abstract

Konrad Adenauer toonde een bescheiden opstelling in zijn beginjaren als Bondkanselier van Duitsland. Adenauer moest het vertrouwen van Europa terugwinnen. Adenauer sloeg een weg in voor Duitsland die gericht was op Europese integratie en trans-Atlantische verbindingen. Daarmee legde hij het fundament voor het toekomstige buitenland- en veiligheidsbeleid van Duitsland. De grondbeginselen en richtlijnen die Adenauer uitzette werden door Kohl opgepakt. Streven naar verdere Europese Integratie was een vaststaand beleid geworden.Met de eenwording won Duitsland een stuk zelfvertrouwen. Kohl nam niet alleen beleid over van de Europese Unie, hij implementeerde eveneens Duitse structuren in het buitenlandbeleid. De eerste grote test voor Duitsland was de Eerste Golfoorlog. De oorlog in Joegoslavië bleek een enorme tegenslag te worden voor Kohl. Duitsland liet zich van een kant zien die nog niet eerder was vertoond na de Tweede Wereldoorlog. Schröder was niet een nazaat van Adenauer; niet alleen was Schröder geen CDU-partijlid, hij stelde zich minder afhankelijk op tegenover de Verenigde Staten en Frankrijk. Duitsland leerde om niet altijd ‘ja’ te zeggen tegen Europese voorstellen. Deze lijn is terug te zien in het beleid van Angela Merkel.In de loop der tijd is een duidelijke toename te zien in het waarde hechten aan landsbelang. Duitsland is namelijk wel degelijk nog steeds een getemde macht, een macht die zich niet op volle kracht wil laten zien. Dit is geheel een eigen keuze van Duitsland. De Tweede Wereldoorlog is nog niet vergeten. De ‘voorzichtigheid’ van Adenauer in het buitenlandbeleid zit nog steeds in de structuren van de Duitse politiek.