Interventies voor het verbeteren van perseveraties bij volwassen afatici in de revalidatiefase

Abstract

Achtergrond: Perseveraties komen vaak voor bij volwassen afatici en zijn erg frustrerend voor hen, hun omgeving en hun behandelend therapeuten. Er is veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van persevereren maar nog niet naar de interventies om deze perseveraties direct te verbeteren. Doelen: Het eerste doel van deze studie is welk van vier interventies(het geven van een semantische of fonologische cue, het toepassen van een muzikale pauze of het laten focussen op de fout) het meest effectief is om perseveraties bij volwassen afatici te verbeteren tijdens het uitvoeren van een benoemtaak. Een volgend doel is hoe totale, gedeeltelijke en gemengde perseveraties zich tot elkaar verhouden met betrekking tot hoog- en laagfrequentewoorden en wat dit zegt dit over de oorzaak van het persevereren. Het laatste doel is te onderzoeken wat het aantal tussenliggende items tussen doelwoord en een perseveratie daarop is, en zo een uitspraak te kunnen doen over wanneer een herhaling van een eerdere benoeming nog een perseveratie genoemd mag worden. Methode en procedure: Zes plaatjeslijsten van elk 40 doelwoorden waarvan 30 hoogfrequente en 10 laagfrequente doelwoorden zijn afgenomen bij twee participanten (mw. D en dhr. S). De participanten kregen per week drie plaatjeslijsten te benoemen waarbij na een perseveratie één van de vier interventies werd gegeven door de afnemer, of geen interventie werd gegeven (tijdens de 0-meting). De audio opnamen hiervan zijn in hun geheel uitgeschreven en de aantallen totale, gemengde en gedeeltelijke perseveraties zijn geteld. Daarnaast is onderzocht of de perseveraties op hoog- of laagfrequente doelwoorden voorkwamen en of ze semantisch of fonologisch gerelateerd waren. Tot slot zijn de tussenliggende items na een doelwoord en perseveratie geteld. De dataverzameling is geanalyseerd met behulp van Excel. Resultaten en discussie: Bij mw. D zijn alle interventies even effectief om een perseveratie te verbeteren omdat alle perseveraties verbeteren na interventie. Bij dhr. S is bij twee van de vier interventies 100% verbetering te zien, namelijk bijde muzikale pauze interventie en focusinterventie. Beide participanten persevereren gemiddeld vaker op laagfrequente doelwoorden dan op hoogfrequente. De op meest op de voorgrond tredende onderliggende taalstoornis lijkt bij beide participanten de oorzaak van de ontstane perseveraties te zijn. Het aantal tussenliggende items tussen doelwoord en perseveratie verschilt erg per soort perseveratie en daarbij is de standaarddeviatie groot. De totale perseveraties hadden het grootste aantal tussenliggende items. Omdat er in het tijdsframe van dit onderzoek slechts twee participanten zijn geincludeerd kunnen er weinig eenduidige conclusies worden getrokken. Er moet meer onderzoek gedaan worden om te kunnen bepalen welke interventie de perseveraties het beste verbeteren bij volwassen afatici.