De Studiekeuze, Verslagen of Verslaan?

Abstract

In het eindexamenjaar staan leerlingen voor de studiekeuze. Op dat moment is niet elke leerling op de hoogte van zijn interesses of in staat deze te verbinden aan een studiekeuze. Om inzicht te krijgen in de rol van persoonlijke interesse en externe factoren in de totstandkoming van schoolkeuzes zijn leerlingen die de studiekeuze al hebben gemaakt, vergeleken met leerlingen die deze keuze nog niet hebben gemaakt. Het doel van deze studie is nagaan of er een verschil bestaat tussen de eerste groep leerlingen en de tweede groep leerlingen in de motieven waarop zij hun profiel- en studiekeuze baseren, in de manier waarop hun interesse ontwikkelt en de manier waarop zij anderen betrekken bij hun studiekeuze. Deelnemers zijn 141 leerlingen uit het eindexamenjaar van havo en vwo van de Werkplaats. Met een vragenlijst is nagegaan of leerlingen die al weten wat zij gaan studeren, verschillen in de motieven waarop zij keuzes baseren van de leerlingen die dit nog niet weten. Daarna zijn acht leerlingen onderworpen aan een interview en is door het opstellen van een ego-netwerk nagegaan hoe het de interesseontwikkeling verloopt en wat de rol van anderen is in het keuzeproces. Uit de resultaten blijkt dat leerlingen die de studiekeuze al hebben gemaakt, intrinsieke motieven significant zwaarder meewegen dan extrinsieke motieven en dat de interesseontwikkeling van leerlingen die de studiekeuze al hebben gemaakt, consistenter en doelgerichter verloopt dan dat van leerlingen die deze keuze nog niet hebben gemaakt. Leerlingen die de studiekeuze al hebben gemaakt, staan zelf centraal in het keuzeproces, terwijl leerlingen die deze keuze nog niet hebben gemaakt extern gericht zijn in dit proces. Omdat deze laatste groep kampt met twijfel en verwarring, wordt aanbevolen aandacht te richten op leerlingen die moeite ervaren bij het maken van de studiekeuze.