De ontwikkeling van VN peacekeeping

Abstract

De Verenigde Naties (hierna VN) spelen een centrale rol in de handhaving van internationale vrede en veiligheid. Een belangrijk instrument dat de VN hiervoor heeft is peacekeeping. In deze scriptie wordt eerst meer inzicht in het concept peacekeeping verschaft. Daarna wordt een beeld van twee belangrijke missies in de geschiedenis van VN-peacekeeping en -enforcement gegeven: UNEF in 1956 en UNISOM I en II tussen 1992 en 1995. Deze aspecten zijn belangrijk voor een antwoord op de vraag:

Op welke manier is een vergelijking tussen UNEF en UNOSOM illustratief voor de ontwikkeling van peacekeeping en wat zijn de grenzen van dit instrument voor de handhaving van de internationale vrede en veiligheid?

Kijkend naar de context, de besluitvorming, het ontwerp van de missie en het resultaat zijn er grote verschillen te constateren tussen UNEF en UNOSOM. Waar UNEF werd ingezet bij een intrastatelijk conflict, werden de waarnemers en daarna de strijdkrachten van UNOSOM naar een gebied gestuurd waar de centrale regering geen grip had op de bevolking en een burgeroorlog woedde. Voor de VN was er in het Midden-Oosten een ‘gemakkelijke’ situatie: VN-troepen hoefden ‘alleen maar’ erop toe te zien dat de afspraken gemaakt door de verschillende partijen werden nageleefd en een buffer te vormen tussen troepen van beide kampen. In Somalië hadden VN-peacekeepers en -enforcers te maken met een hele andere situatie. In het hele land vochten verschillende milities tegen elkaar, maar later ook tegen de VN- peacekeepers. In een land zonder nationale regering en met dringende behoefte aan humanitaire hulp was de situatie voor de peacekeepers veel complexer dan die waar de peacekeepers van de UNEF mee te maken hadden in 1956. Ook de politieke klimaten rond beide missies wezenlijk anders. De UNEF is een streepje op het lijstje van succesvolle missies, UNOSOM is de geschiedenisboeken ingegaan als een mislukking, een belangrijke, maar pijnlijke les voor de VN voor de (her)inrichting van peacekeeping.