Gender op de keukenvloer

Abstract

Vrouwen worden van oudsher de taak toebedeeld om voor eten te zorgen. Opvallend is dat er beroepsmatig juist meer mannen te vinden zijn op de professionele keukenvloer. Deze scriptie legt zich toe op een analyse van deze omgedraaide rollen waarin een verschuiving te zien is van privé naar openbare sfeer.

De hoofdvraag die hier uitkwam luidt: Op welke manier speelt gender een rol in de positie van vrouwen die werkzaam zijn in de professionele keuken in Nederland?

Deze vraag wordt beantwoord door analyses te maken van historische en hedendaagse keukennormen en maatschappelijke genderverhoudingen. Hierbij heb ik gebruikgemaakt van onder ander het intersectionaliteitsdenken en het hiërarchische dualisme in de man-vrouw verhouding in het gedachtegoed van Simone de Beauvoir. Het feit dat ik het idee voor deze scriptie haalde uit observatie van een onder representatie van het vrouwelijke geslacht in de professionele keuken, maakt het begrip ‘politiek van plaats’ van belang, omdat ik zelf als wetenschapper naar het onderwerp keek maar ook op een andere manier onderwerp was. De case study in deze scriptie bestaat uit een analyse van interviews met negen vrouwelijke koks. De belangrijkste bevindingen zijn dat er door de intersectie van klasse en sekste in de geschiedenis en het verschil tussen privé en openbare sfeer, uitsluitingsmechanismen ontstonden. Een tweede bevinding is dat beroepsstatus en rollenpatronen tegenwoordig nog steeds grote invloed hebben op de vorming van de beroepsgroep. In de praktijk blijkt dat gender als identiteitsvormende constructie benadrukt wordt in de mannelijke omgeving van de professionele keuken waardoor vooroordelen kunnen leiden tot uitsluiting of het ontstaan van een vrouwonvriendelijke werkplek. Het blijkt wel mogelijk voor vrouwen om door discursiviteit en positionering een flexibel genderconcept in te zetten. Hierbij worden echter vrouwelijk geconnoteerde waarden niet als onproblematisch ervaren omdat ze bevestigd worden in hun karikatuur.