Een ring om Haarlem: Gevolgen voor de leefbaarheid

Abstract

Een verandering van de infrastructuur heeft verscheidene gevolgen. Deze gevolgen kunnen economisch, ecologisch of sociaal van aard zijn. In de gemeente Haarlem wordt mogelijk een ringweg aangelegd. Vanuit de gevolgen die voortkomen uit de verandering in de infrastructuur volgt dat de aanleg van de ring van invloed is op leefbaarheid in Haarlem. In deze studie is onderzoek verricht naar de gevolgen voor de leefbaarheid in het stadsdeel Haarlem-Noord. Twee reeds bestaande wegen zullen in het noorden van dit stadsdeel aan elkaar worden verbonden om zo een ringstructuur te laten ontstaan. Bovendien zal de oostelijke randweg een opwaardering ondergaan. In dit onderzoek is eerst gekeken hoe de huidige leefbaarheidssituatie is met betrekking tot verkeersgerelateerde leefbaarheidsaspecten. Om vervolgens het relatieve belang van de verkeersaspecten in leefbaarheid te onderzoeken. Op basis van interviews met wijkraadvoorzitters, de stadsdeelregisseur en een verkeerskundige uit de gemeente Alkmaar is er een indicatie gemaakt van de mogelijke ontwikkelingen in de leefbaarheid. Ook is er een eenvoudige bereikbaarheidsanalyse uitgevoerd om dit toekomstbeeld te complementeren. Uit dit onderzoek blijkt dat de ontwikkeling van de ringweg van invloed is op verschillende verkeersgerelateerde aspecten van de leefbaarheid in Haarlem-Noord. Milieuaspecten spelen een belangrijke rol bij het oordeel over de woonomgeving. Een verandering van de infrastructuur is van invloed op bijvoorbeeld de mate van geluidsoverlast en de luchtkwaliteit. Naast de milieuomstandigheden komt uit de interviews met de wijkraadvoorzitters naar voren dat de verkeersveiligheid vaak genoemd wordt als het gaat om leefbaarheid. Op dit moment krijgt de verkeersveiligheid in verhouding tot andere stadsdelen een lage waardering in Haarlem-Noord. Dit kan onder andere worden verklaard doordat veel wijken gekenmerkt door een ruimtelijke ordening die is ontstaan voor de groei van de automobiliteit. De verkeersveiligheid kan op verschillende wijzen door een verandering van de infrastructuur worden beïnvloed. Een verandering van de infrastructuur is van invloed op de verkeersstromen en -drukte. Dit is weer van invloed op de verkeersveiligheid en de perceptie van verkeersveiligheid. Ook bereikbaarheid wordt in de interviews vaak bestempeld als belangrijk aspect in de ervaren leefbaarheid. Wederom blijkt dat de bereikbaarheid in Haarlem-Noord op dit moment een lage waardering krijgt. Belangrijke hoofdwegen in het stadsdeel, de Rijksstraatweg en de Vondelweg zijn enkelbaans en daardoor congestiegevoelig. Dit heeft een negatieve werking op de reistijden en daarmee op de bereikbaarheid vanuit het stadsdeel. Hieruit volgt dat bereikbaarheid met name wordt beïnvloed door de reistijd en -snelheid. Factoren waar de infrastructuur een belangrijke rol bij speelt. De studie toont ook aan dat de respondenten ten oosten van de Rijksstraatweg zijn vaak negatief gestemd over de ontwikkeling van de verkeersveiligheid en de bereikbaarheid bij aanleg van een ringweg. Veelal wijten zij dit aan de mogelijke verkeersaantrekkende werking van de weg. Een toenemende verkeersdrukte kan een negatieve invloed hebben op zowel de verkeersveiligheid als de bereikbaarheid. Bovendien wordt ook de barrièrewerking van de infrastructuur genoemd met betrekking tot de bereikbaarheid van het nabij gelegen natuurgebied. In het westelijke gedeelte ziet men voornamelijk positieve veranderingen of verwacht men dat de situatie ongeveer gelijk blijft. Het verschil tussen de indicatie van de mogelijke gevolgen tussen oost en west komt met name voort uit het feit dat in het oostelijke deel de grootste veranderingen zullen plaatsvinden. In het oostelijke gedeelte is de verkeerssituatie daarnaast op dit moment niet optimaal en is de angst groot dat dit onder een toename van verkeer verder achteruit gaat.