WIJ ZIJN HIER, een etnografisch onderzoek naar overleven, leven en protest in grensgebied de Vluchtkerk

Abstract

Dit etnografisch onderzoek benadert de Vluchtkerk Amsterdam (dec-juni 2013) als een grensgebied. Ik laat zien dat de grenspolitiek van Nederland vergaande gevolgen heeft voor onuitzetbare uitgeprocedeerde asielzoekers. Grenzen achtervolgen hen in bijna alle facetten van hun leven, waardoor zij zich als perfecte burgers moeten gedragen om te kunnen overleven. Overal waar zij komen worden zij herinnerd aan hun anders-zijn waardoor hun identiteit gereduceerd wordt tot ‘illegale vreemdeling’. Het binaire denken over grenzen als open/gesloten is daarom te eenzijdig om de complexiteit van grenzen te doorgrongen: elke grens creert namelijk een grensgebied waar actoren van verschillende achtergronden elkaar ontmoeten en nieuwe gemeenschapsstructuren bricoleren. Zo ontstond in de Vluchtkerk een hechte gemeenschap – communitas – als gevolg van de gedeelde liminele positie waar haar bewoners in verkeerden. Deze communitas (antistructuur) stelde de bestaande structuur aan de kaak: staying together is a demonstration in itself.