‘Met een geloovige afhankelijkheid’. De preken van dominees Johannes d’Outrein en Hero Sibersma tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713)

Abstract

In deze scriptie staat de vraag centraal of de bid- en dankdag preken van dominees Johannes d'Outrein en Hero Sibersma tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713) een vorm van propaganda waren. Aanleiding tot deze vraag is het feit dat de Staten-Generaal grote invloed konden uitoefenen op de gereformeerde kerk (waartoe d'Outrein en Sibersma behoorden) vanwege de bescherming die zij als publieke kerk genoot. Tony Claydon heeft bovendien in zijn studie "William III and the Godly Revolution" aangetoond dat preken uitstekend als propaganda middel konden worden gebruikt. Ook voor de Staten-Generaal boden de preken op nationale bededagen de kans om de oorlog te laten legitimeren door een geestelijke gezagsdrager en zo eventueel een blijvend draagvlak voor de oorlog te creëren. Enkele bid- en dankdagpreken van d'Outrein en Sibersma zijn bestudeerd om te kijken of dit inderdaad het geval was. In de scriptie worden de thema's die in de preken naar voren komen per auteur behandeld. Ze zijn onder te verdelen in: oorlog, vijandsbeeld, persoonlijke bekering en goddelijke genade. Uit bestudering van de preken blijkt dat de dominees zich wel hielden aan de in de biddagsbrieven door de Staten-Generaal opgegeven onderwerpen, maar dat de religieuze boodschap nog altijd de belangrijkste boodschap was.