Lachen om geestelijke afwijkingen? De invloed van (kritische) humor in de film I AM SAM op de attitude van de kijker ten opzichte van geesteszieke mensen

Abstract

Onderzoekers beweren dat televisie invloed kan hebben op het beeld dat de kijker vormt van de sociale realiteit. Hoe geesteszieke mensen worden neergezet op televisie of in films zou dus van belang kunnen zijn voor de attitude van de kijkers ten opzichte van deze mensen met een geestelijke beperking. Het kan dus relevant zijn om te onderzoeken of humor, zowel gewone als kritische humor, een rol speelt in het al dan niet verbeteren van de attitude van de kijker ten opzichte van geesteszieke mensen. Gewone humor zou volgens eerder onderzoek kunnen leiden tot een positieve attitude van de kijker ten opzichte van het bekeken fragment en geesteszieke mensen, terwijl kritische humor juist voor negatievere attitudes zorgt. Deze verwachtingen worden in dit onderzoek getoetst aan de hand van drie fragmenten uit de film I AM SAM. Na het zien van respectievelijk een humoristisch, kritisch-humoristisch of niet-humoristisch fragment krijgen 77 studenten van de Universiteit Utrecht dezelfde questionnaire voorgelegd. Aan de hand van de resultaten kan geconcludeerd worden dat gewone humor deels kan leiden tot een positievere attitude ten opzichte van het fragment, maar in dit geval geen invloed heeft op de attitude van de kijker ten opzichte van geesteszieke mensen. Een kritisch-humoristisch fragment zou kunnen leiden tot negatieve emotionele reacties en deels tot een negatievere attitude ten opzichte van het fragment, maar zorgt in dit onderzoek niet voor een negatieve attitude van de kijker ten opzichte van geesteszieke mensen. Een niet-humoristisch fragment leidt niet tot een overwegend positieve of negatieve attitude ten opzichte van het fragment, maar kan wel op sommige punten een positieve invloed hebben op de attitude van de kijker ten opzichte van geesteszieke mensen.