De Rust uit Psalm 95 in Hebreeën, bij Philo en in Midrash Tehillim

Abstract

De scriptie heeft als onderwerp de vraag of de wijze waarop het citaat van Psalm 95:7-11 in Hebreeën 3 en 4, door de schrijver van de Hebreeënbrief wordt uitgelegd, duidt op hermeneutische verschuivingen van het vroege christendom ten opzichte van het Jodendom, in het bijzonder ten aanzien van het begrip "rust". Daartoe is een intertekstuele vergelijking uitgevoerd waarin Hebreeën is vergeleken met Philo en met de Midrash. Bij Philo blijkt "rust" samen te hangen met een sterk filosofisch gekleurd ideaal. Eschatologie speelt hierin geen rol. In de Midrash wordt "rust" zowel nationaal als eschatologisch uitgelegd. Hebreeën ligt qua interpretatie veel dichter bij de Midrash dan bij Philo. Conclusie is dat er wel enkele verschillen in interpretatie tussen Hebreeën en Midrash zijn aan te wijzen, maar dat op grond van de overeenkomsten en verschillen in de interpretatie van "rust" geen verschuivingen in hermeneutiek van het vroege christendom ten opzichte van het Jodendom kunnen worden geconcludeerd.