De invloed van Rembrandts financiële crisis op zijn kunst en kunstenaarschap. Een nieuw licht op interpretaties en feiten

Abstract

Vanaf de negentiende eeuw is in de kunsthistorische literatuur over Rembrandts faillissement geschreven, waarmee een steeds completer beeld is ontstaan van wat zijn financiële moeilijkheden inhielden. Ook zijn er regelmatig interpretaties gedaan over de invloed van deze financiële moeilijkheden op Rembrandts kunst en kunstenaarschap. Bij een aantal van deze beweringen is het sterk de vraag hoe reëel ze zijn en of ze te staven zijn met feitelijke informatie over Rembrandts faillissement en zijn kunstproductie in die tijd. Bij het in kaart brengen en staven van deze interpretaties blijkt inderdaad dat veel ervan, op basis van feitelijke informatie of gebrek hieraan, sterk moeten worden betwijfeld of genuanceerd. De conclusie is dat de invloed van Rembrandts financiële crisis op zijn kunst en kunstenaarschap hoofdzakelijk praktisch is geweest. Hierbij moet worden gedacht aan productieverhoging door geldnood en het verlies van materialen. Wat uit het onderzoek tevens naar voren komt, is dat Rembrandt een professional was. Hij vond door alles en ondanks alles wegen om zijn kunst te blijven beoefenen en te blijven verkopen.