| dc.description.abstract | Bellas Mariposas is een novelle van de Sardijnse schrijver en journalist Sergio Atzeni, postuum
gepubliceerd in 1996. In 2012 kwam de gelijknamige film uit, geregisseerd door Salvatore Mereu.
Bellas Mariposas neemt je mee in een dag in het leven van de 12-jarige Caterina in een armoedige
wijk in Cagliari, de hoofdstad van Sardinië. Ze woont in een krappe flat samen met haar grote
familie te midden van drugsmisbruik, geweld, werkloosheid en seksueel misbruik. Ondanks dit
alles blijft Cate optimistisch en gelooft ze erin dat ze later zangeres zal worden, om zo te
ontsnappen aan haar lastige omstandigheden. Bellas Mariposas heeft altijd veel aandacht genoten,
niet alleen op Sardinië maar ook in de rest van Italië en sinds de première van de film, in
verschillende delen van Europa waaronder Nederland. Ook op academisch gebied zijn zowel het
verhaal als de film al meermaals onderwerp geweest en zelfs in het buitenland is er grote
belangstelling voor. Hoe kunnen we het succes van Bellas Mariposas verklaren? In de afgelopen
decennia heeft de Sardijnse fictie veel titels voortgebracht en deze levendigheid heeft geleid tot
termen zoals 'Sardinian nouvelle vague' die zich ook hebben uitgebreid naar de film, vaak
geïnspireerd door teksten uit Sardijnse fictie. Als uitgangspunt wordt het onderzoek van Astrid
Erll (2012) genomen over "multi-mediale constellaties" van cultureel geheugen. Een cultureel
geheugen wordt altijd door interactie van meerdere media gecreëerd. De hoofdvraag waarop in dit
onderzoek antwoord wordt gegeven luidt daarom als volgt: hoe is Bellas Mariposas onderdeel uit
gaan maken van het Sardijnse en (inter-)nationale culturele geheugen? Het antwoord op deze vraag
wordt geformuleerd aan de hand van close-reading en een analyse van de taal en de geografie in
zowel het boek als de film. Hierbij wordt aandacht gegeven aan de verschillen tussen het boek en
de film en de transmediale implicaties van deze verschuiving. Deze analyses worden geplaatst in
het kader van de Sardijnse nouvelle vague en il nuovo cinema sardo: nieuwe neorealistische
stromingen binnen de Sardijnse literatuur en film waarin meertaligheid, een nieuw geografisch
oogpunt en stilistische keuzes worden gecombineerd met als doel een meer waarheidsgetrouwe
representatie van Sardinië te geven. De hypothese is dat Bellas Mariposas heeft gezorgd voor een
nieuw beeld van een stedelijk Sardinië, tot dan toe in minimale mate vertegenwoordigd in de
Sardijnse literatuur en film. Dit perspectief zou worden versterkt door de verfilming in 2012 en
tegelijkertijd toegankelijker gemaakt voor een breder en diverser publiek. De uitkomst van het
onderzoek is dat Bellas Mariposas een instrument is geworden voor het opnieuw toe-eigenen van
identiteit voor de Sardijnen. Door de linguistische en geografische keuzes van Atzeni en Mereu
kan een nieuwe, gelaagde Sardijnse identiteit onstaan die zich uitspreidt als een multimediale
constellatie en zo doordringt in het culturele geheugen van zowel de Sardijnen als het (inter-)
nationale publiek. | |
