De femme enfant, de femme fatale en de androgyn: archetypen in het werk van Leonora Carrington, Leonor Fini en Claude Cahun

Abstract

In het surrealisme, dat ontstond als een reactie op de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog, waren de ideeën van Freud over het onbewuste, waarin de vrouw een belangrijke rol speelt, erg invloedrijk. De mannelijke surrealisten gebruikten verschillende archetypen van de vrouw in hun werk. In deze paper wordt onderzocht hoe de vrouwelijke surrealisten zich hiertoe in hun kunst verhielden. Dit wordt gedaan aan de hand van een discoursanalyse waarmee de verschillende visies op de manier waarop de vrouwelijke surrealisten zich verhielden tot de archetypen van de mannelijke surrealisten met elkaar worden vergeleken en getoetst aan de teksten van André Breton, de belangrijkste theoreticus van het surrealisme. De vrouwelijke surrealisten die worden behandeld zijn Leonora Carrington, Leonor Fini en Claude Cahun, respectievelijk gekoppeld aan de femme enfant, de femme fatale en de androgyn. In de conclusie worden deze drie vrouwelijke surrealisten met elkaar vergeleken en beoordeeld naar hun relevantie voor vandaag. Hierbij wordt aannemelijk gemaakt dat Claude Cahun het meest relevant is voor deze tijd, waarin het binaire gender-denken plaats maakt voor een meer diffuse opvatting van seksualiteit. Waar Carrington en Fini kunnen worden gezien als protofeministen, zou Cahun vandaag de dag kunnen worden gezien als een LHBTQI-activist.