Emoties en gevoelens als determinanten van gedrag

Abstract

Dit artikel onderzoekt het effect van een negatieve versus positieve bron op het beoordelingsgedrag van Nederlandse studenten bij controversiële stellingen over politieke en maatschappelijke onderwerpen. Een theoretische koppeling wordt gemaakt tussen taalpsychologisch onderzoek naar attitude en gedrag enerzijds en neurowetenschappelijk onderzoek naar emoties en gevoelens anderzijds, met als doel om de naar de achtergrond geschoven rol van emoties en gevoelens in taalverwerkingstheorieën te belichten. Onder drie studentengroepen worden stellingtype, attributietype en stellingbloktype gemanipuleerd om erachter te komen hoe negatieve en positieve stellingen beoordeeld worden als deze zijn voorzien van een negatieve of positieve bron, of helemaal geen bron. Uit het experiment blijkt dat er een significant interactie-effect is tussen stellingtype, attributietype en stellingbloktype. Studenten beoordelen controversiële stellingen waar zij het niet mee eens zijn negatiever bij een negatieve bron en positiever bij een positieve bron, terwijl het bij controversiële stellingen waar studenten het wel mee eens zijn niet uitmaakt wat voor type bron er wordt vermeld. Studenten beoordelen de stellingen in dit geval ongeveer even positief. Bovendien bleek dit beoordelingspatroon bij de groep studenten met bronvermeldingen extremer te zijn dan bij de controlegroep zonder bronvermeldingen. Echter, tegen de verwachting in waren de scores van de groep studenten waarbij de positieve en negatieve bronvermeldingen omgekeerd waren, veel neutraler dan die van de controlegroep. Dit artikel suggereert dat de resultaten een affectieve basis hebben en benadrukt de noodzaak om nieuwe metaforische visies op taalverwerking te ontwikkelen, waarin de rol van emoties en gevoelens meer op de voorgrond wordt geplaatst.