Het effect van het aanleren van versjes op de woordenschat en het werkgeheugen van kleuters

Abstract

Inleiding: Uit eerder onderzoek blijkt dat rijm mogelijk van positieve invloed is op de ontwikkeling van woordenschat en werkgeheugen, die op hun beurt een rol spelen bij de totstandkoming van taal. Omdat taalvaardigheid een belangrijke voorspeller is voor latere schoolsuccessen van kinderen, heeft deze studie opnieuw onderzocht of er sprake is van een effect van het aanleren van versjes (rijm) op het werkgeheugen en de woordenschat van kleuters uit groep 1 en 2. Methode: De Peabody Picture Vocabulary Test (PPVT-III-NL) is afgenomen om de woordenschat voorafgaand aan de training te meten. Subtests uit de werkgeheugen test Automated Working Memory Assessment (AWMA) en de Schlichting Test voor Taalproductie-II zijn afgenomen om het werkgeheugen voorafgaand aan de training te meten. Tussen de voor- en nameting heeft een interventietraining van vier weken plaats gevonden. Tijdens de interventietraining zijn aan de experimentele groep twintig vierregelige versjes uit ‘Mijn eerste Van Dale’ aangeleerd door de leerkracht. De controlegroep kreeg geen interventietraining aangeboden. Resultaten: Op basis van de scores op de voor- en nameting is er alleen een significant verschil zichtbaar op de werkgeheugentest ‘non-woord recall unlike Dutch’. De experimentele groep gaat significant vooruit ten opzichte van de controlegroep. Er zijn geen significante verschillen gevonden op de andere testen. Wel was er sprake van een trend bij het effect van tijd op beide groepen. De participanten van beide groepen lijken gemiddeld vooruit te gaan. Er zijn geen significante verschillen gevonden tussen de scores van jongens en meisjes. Discussie: De uitkomsten zijn mogelijk te verklaren door de korte interventieduur, de lage sensitiviteit van de PPVT en de moeilijkheidsgraad van de werkgeheugentesten. Het significante verschil op de ‘non-woord recall unlike Dutch’ is moeilijk te verklaren. Verder onderzoek is nodig om de relatie tussen rijm, woordenschat en werkgeheugen te begrijpen.