| dc.description.abstract | Om het cliëntgericht werken te bevorderen is in 2009 het Besluit Zorgplanbespreking AWBZ van kracht gegaan. Deze Algemene Maatregel van Bestuur verplicht zorgorganisaties om cliënten actief te betrekken bij de beslissingen over de te leveren zorg en ondersteuning en de afspraken in een ondersteuningsplan vast te leggen. Deze masterscriptie beschrijft een exploratief onderzoek naar de ervaringen hiermee bij de zorg voor mensen met een intelligentiequotiënt lager dan 40. Omdat zij niet in staat zijn te communiceren op een voor iedereen begrijpelijke manier, worden hun belangen door een wettelijk vertegenwoordiger behartigd. Voor dit onderzoek zijn bij een zorginstelling in de verstandelijk gehandicapten sector 8 casussen via semi-gestructureerde interviews onderzocht. Deze organisatie biedt onder andere woongelegenheid voor mensen met een meervoudig complexe handicap. Alle cliënten die meededen aan dit onderzoek zijn woonachtig op een beschermd instellingsterrein. Bij de selectie van de onderzoekseenheden is gelet op voldoende diversiteit wat betreft cliëntvertegenwoordigers, waarbij vooral hun leeftijd en hun relatie met de cliënt van belang waren. Voor iedere casus zijn de cliëntvertegenwoordiger, de coördinerend begeleider en de gedragsdeskundige geïnterviewd. De interviews waren opgebouwd rond vijf hoofdthema’s die op grond van de literatuur geselecteerd waren:
- verantwoordelijkheid
- samenwerking
- mondigheid
- vergelijken
- keuzes maken.
Het onderzoek heeft duidelijk gemaakt welke aspecten een rol spelen bij het formuleren van de zorgvragen van mensen die niet tot verbale communicatie in staat zijn. Daarvoor zijn anderen nodig en het is duidelijk geworden dat het netwerk van de cliënt hierbij een belangrijke rol speelt. Niet alle cliëntvertegenwoordigers beschikken echter over de hiertoe vereiste vaardigheden. In zulke gevallen is het aan de professionals om hen hierin tegemoet te komen. Hoewel de aandacht aanvankelijk gericht was op de vaardigheden van de cliëntvertegenwoordiger, blijkt uit dit onderzoek dat ook de professionals van de instelling over soortgelijke vaardigheden moeten beschikken (weliswaar op een niveau dat past bij hun positie) om de cliëntvertegenwoordiger/familie voldoende te kunnen ondersteunen.
De zorginstelling van dit masteronderzoek hanteert geen standaardmethodieken, maar stemt de methodiek op de cliënt en de situatie af. Zowel groepsmedewerkers als cliëntvertegenwoordigers zijn niet bekend met de beschikbare methodieken. Pas wanneer zij er direct mee in aanraking komen, ontvangen zij van de gedragsdeskundige informatie over de desbetreffende methodiek.
Wat betreft de cliëntvertegenwoordigers, past deze situatie bij de huidige maatschappelijke trend. Burgers hebben minder vertrouwen in instituties, zijn mondiger en beter opgeleid en kunnen daardoor, met gepaste betrokkenheid, beter meebeslissen. Cliënten, in het geval van dit onderzoek de cliëntvertegenwoordigers, moeten ruimte krijgen om mee te beslissen over de gewenste zorg en bijdragen aan de evaluatie van de geleverde zorg (Albeda, 2006). In een vraaggestuurde omgeving bepaalt de cliënt het succes van de behandeling (Albeda, Blaauwbroek & Zwart, 2002). Wanneer de cliënt en de cliëntvertegenwoordiger tevreden zijn over het ondersteuningsplan, zowel qua formulering als -uitvoering, wordt er goede zorg geleverd. | |
