Aspecten van eschatologie in de receptie van de Heidelbergse Catechismus

Abstract

Het betreft een onderzoek naar de eschatologische aspecten wederkomst, oordeel, wederopstanding van het lichaam en eeuwig leven in de zeventiende en achttiende eeuw. De onderzoeksvraag die centraal staat is: ‘Welke visie op eschatologie blijkt uit de uitleg van de vragen en antwoorden 52, 57, 58 en 123 van de Heidelbergse Catechismus door gereformeerde predikanten uit de zeventiende en achttiende eeuw? In verband hiermee zijn catechismusverklaringen van Zacharias Ursinus, Petrus van der Hagen, Johannes d’Outrein en Bernardus Smytegelt onderzocht. Allereerst is de visie van de genoemde auteurs samengevat, Daarnaast zijn overeenkomsten en verschillen zijn er in de gelegde accenten onderzocht en is gekeken of er verschuivingen in de opvattingen binnen de genoemde periode zichtbaar zijn, zoals bijvoorbeeld een sterkere mate van verinnerlijking in de achttiende eeuw? De opvattingen van de auteurs zijn zeer consistent en verschuivingen zijn slechts zeer beperkt waarneembaar. De gevonden verschillen zijn waarschijnlijk eerder te relateren aan het karakter en de persoon van de auteur, dan aan verschuivingen in de algemene opvattingen in de zeventiende en achttiende eeuw.