Probleemgedrag en de verschillende pestrollen: Verschillen tussen zelf- en peerrapportage.

Abstract

Onderwerp. In dit onderzoek werd gekeken naar probleemgedrag (internaliserende problematiek en sociaal functioneren) behorend bij de volgende pestrollen: slachtoffers, daders en niet-betrokkenen. Daarbij werd gekeken of deze probleemgedragingen verschillen wanneer deze gemeten werd via zelf- of peerrapportage. Methode. De respondenten groep bestond uit 1001 leerlingen, van groep zes, zeven en acht, waarvan 487 jongens (49.3%) en 501 meisjes (50.7%). De leerlingen waren afkomstig van verschillende Nederlandse basisscholen. Voor het onderzoek werd er gebruik gemaakt van vragenlijsten en gestructureerde interviews die aan de hand van zelf- of peerrapportage zijn afgenomen. Resultaten. Uit de multivariate analyses bleek dat er verschillen zijn in probleemgedrag tussen de pestrolgroepen. Slachtoffers scoorden het hoogst op internaliserende problematiek en grotendeels het laagst op sociaal functioneren. Niet-betrokkenen zaten meestal tussen daders en slachtoffers in. Daders scoorden het hoogst op sociaal functioneren. Voor internaliserende problematiek verschilden niet-betrokkenen niet veel van daders. Deze resultaten waren in grote lijnen overeenkomstig tussen zelf- en peerraportage. Gedetailleerder kijkend bleek dat de resultaten voor zelf- en peerrapportage van pestrollen overeenkomen qua internaliserende problematiek, maar niet voor sociaal functioneren. De effectgroottes van sociale preferentie, perceived popularity en resource control (peerrapportage) waren groter voor peerrapportage dan voor zelfrapportage. Daarnaast blijkt dat de rapportagemethode bepalend kan zijn voor de pestrol waarin een leerling terecht komt. Conclusie. Er blijkt een verschil in pestrollen en probleemgedrag gemeten via zelf- of peerrapportage. Zelfrapportage geeft minder daders aan dan peerrapportage. Op basis van de resultaten van dit onderzoek is het aan te raden om gebruik te maken van beide rapportagemethodes.