Deliberate on This! Een onderzoek naar de rol van deliberatie in de politieke theorie en praktijk.

Abstract

Wat is de rol van deliberatie in de politieke theorie en praktijk? Zo luidt de hoofdvraag van deze tekst. Het onderzoek naar deze vraag start bij Jürgen Habermas’ notie van deliberatieve democratie, die wordt vergeleken met de posities van Jeremy Waldron en Bert van den Brink. Uit deze vergelijking volgt dan dat er een kloof bestaat tussen deliberatie als theoretisch besluitvormingsmechanisme en de reële besluitvorming in de politieke praktijk. Vervolgens wordt deze constatering getoetst aan een aantal empirische onderzoeken om te peilen hoe deliberatie zich in de politieke realiteit manifesteert. Deliberatie blijkt een vruchtbare manier te zijn om de participatie van de burger in de politieke te verbeteren en kan zelfs van educatieve waarde zijn. Het blijft daarbij echter de vraag of deliberatie zich als een effectief besluitvormingsmechanisme kan presenteren. Tot slot wordt de agonistische kritiek van Chantal Mouffe op Habermas’ deliberatieve democratie behandeld, waarbij vooral gewezen zal worden op de vele overeenkomsten die tussen de posities van Mouffe en Habermas bestaan. De uiteindelijke algemene conclusie (en antwoord op de hoofdvraag) is dat deliberatieve democratie als een zeer elegante en sterke theorie moet worden beschouwd, maar dat er een zekere kloof bestaat tussen deliberatie als theorie en deliberatie als besluitvormingsmechanisme in de politieke praktijk.