Verval van de Republiek als zeemogendheid tijdens de Spaanse Successieoorlog 1702-1713

Abstract

De Republiek was in de 17e eeuw een leidende zeemogendheid in Europa. Maar na de Spaanse Successieoorlog (1702-1713) telde ze in maritiem opzicht niet meer mee. Hoe heeft deze omslag kunnen plaatsvinden? In de scriptie wordt een onderzoek gepresenteerd naar de neergang van de Nederlandse marine in het tijdvak 1688-1713. Er is kwantitatief onderzoek verricht naar de omvang van de vloot, de investeringen en de verliezen. Er is eveneens kwalitatief onderzoek gedaan naar de beweegredenen en observaties van belangrijke personen rond de Nederlandse marine in dit tijdvak, zoals stadhouder-koning Willem III, Anthonie Heinsius en Job de Wildt. Uit de geraadpleegde archiefstukken, zoals resoluties en brieven, komt naar voren dat de Republiek in de eerste fase nog wel in staat bleek een vloot te onderhouden, maar dat na 1704 de prioriteit bij de landoorlog kwam te liggen, waaraan enorme sommen geld werden besteedt. Dit ging ten koste van de vloot, die in het verloop van de oorlog niet meer op sterkte kon worden gehouden. De politiek bewindvoerders, Anthonie Heinsius en de provinciale staten, zijn hiervoor verantwoordelijk.