De militaire cultuur van de Nederlandse krijgsmacht tussen 1970 en 2000

Abstract

Sinds de jaren ’80 is het onderzoeksveld met betrekkingen tot de militaire wetenschappen aanzienlijk verbreed. De traditionele onderwerpen als strategie, tactiek, veldslagen, grote namen en techniek worden meer en meer aangevuld met economische, sociale en culturele onderwerpen. Ondanks deze verbreding blijven de ‘oude’ onderwerpen het vakgebied overheersen. Daarnaast blijken de meeste studies vooral gericht te zijn op de situatie van de grote landen met een lange militaire traditie en dan met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Met deze scriptie wordt een aanzet gegeven tot zowel de verbreding in het militaire onderwerp als het landelijke perspectief. Het onderzoek naar de militaire cultuur van de Nederlandse krijgsmacht tussen 1970 en 2000 valt ten eerste uiteen in twee delen. Het einde van de Koude Oorlog vormt hierin een scheidslijn. Ten tweede is met het oog op de operationalisering van het onderzoek, het begrip militaire cultuur verdeelt in drie elementen, namelijk: discipline, professionele ethos en cohesie / esprit de corps. Het eerste hoofdstuk staat in het teken van het theoretische kader waarin het onderzoek is gegoten. Hierin komt naar voren wat militaire cultuur is en ook wat het niet is, omdat bleek dat andere militair culturele onderwerpen als way of war en strategische cultuur vanwege overlap voor verwarring zorgde. Verder worden de drie pilaren van militaire cultuur uitgewerkt alsmede de opzet van het onderzoek. In het tweede en derde hoofdstuk wordt het onderzoek behandeld. De studie vond plaats middels een literatuuranalyse van artikelen uit het tijdschrift de Militaire Spectator in de respectievelijke periodes 1970-1989 en 1990-2000. Daarnaast is als controlemateriaal gebruik gemaakt van een rapport van de Stuurgroep Maatschappelijke Invloed in de Krijgsmacht (STUMIK) en het Srebrenica rapport. Ten slotte komt in de conclusie naar de voren wat de militaire cultuur van de Nederlandse krijgsmacht in deze periode was, of er een ontwikkeling in de tijd zichtbaar is en hoe en waarom die ontwikkeling tot stand is gekomen.