Het effect van de kwaliteit van instructievaardigheden op het taakgericht gedrag van zeer moeilijk lerende kinderen

Abstract

Deze scriptie is het resultaat van een onderzoek in opdracht van Centrum Educatieve Dienst (CED) te Rotterdam. De CED-Groep ondersteunt onderwijsinstellingen door middel van cursussen, coaching, onderzoek en advies. Een van de projecten van het CED is het ontwikkelen van een onderwijsmethode voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZML). Omdat het succes van zo’n methode in handen is van de leerkracht, is het onderzoeken van de kwaliteit van leerkrachtaardigheden en met name de instructie, gewenst. In totaal hebben 20 leerkrachten, werkzaam in het ZML-onderwijs aan het onderzoek deelgenomen. Deze leerkrachten en hun leerlingen zijn tijdens een kringactiviteit vastgelegd op video. Van iedere leerkrachten zijn twee leerlingen aan de hand van IQ geselecteerd. Één leerling met een IQ >60 en één leerling met een IQ kleiner dan 60. Bij deze leerlingen is het taakgericht gedrag gemeten en de leerkracht is door twee onafhankelijke observatoren gescoord op de kwaliteit van instructievaardigheden ter bevordering van de mondelinge taal. Variabelen als leeftijd en geslacht van de leerkracht, leeftijd, geslacht en IQ van de leerling, groepsgrootte en aanwezigheid van een assistent zijn tevens in het onderzoek opgenomen. Uit de resultaten van logistische regressie analyse bleek dat voor leerlingen met een IQ groter dan 60, maar ook voor leerlingen met een IQ kleiner dan 60, de leerkrachtvaardigheden ‘gemiddelde instructie’, ‘taalaanbod’, ‘voorbewerken’ en ‘semantiseren’ een significant effect hebben op het taakgericht gedrag van de leerlingen. Opmerkelijk is dat variabelen ‘taalaanbod’, ‘voorbewerken’ en ‘semantiseren’ een negatief effect hebben op het taakgericht gedrag van de leerlingen. De aanwezigheid van een assistent heeft geen effect op het taakgericht gedrag van de leerlingen. Groepsgrootte heeft wel een significant effect op het taakgericht gedrag van de leerlingen, onafhankelijk van IQ. Voor leerlingen met een IQ groter dan 60 hebben variabelen ‘algemeen’ en geslacht van de leerkracht, een significant effect op het taakgericht gedrag van de leerling. Voor leerlingen met een IQ kleiner dan 60 is ook een significant effect gevonden voor de leeftijd van de leerling. Adviezen zijn gedaan aan schooldirectie, de onderwijsinspectie en leerkrachten. Gezien de resultaten en beperkingen van dit onderzoek is vervolgonderzoek gewenst.