Identificeren vóór het leren. Een experimenteel onderzoek naar het effect van het aanbieden van identificerende verhalen voor de leertekst op het begrip en de waardering van de leertekst door vmbo-leerlingen.

Abstract

Uit onderzoeken naar studieboekteksten op het vmbo (Land et al., 2002, 2005) blijkt dat coherentie belangrijk is voor het tekstbegrip van de vmbo-leerling. De vmbo’er vindt de teksten echter saai en daarom is in deze onderzoeken geprobeerd om de teksten interessanter te maken. Dit werd gedaan door de teksten identificerend te maken. De teksten werden geschreven vanuit een personage die uitspraken deed en gedachten en gevoelens had. Het gevolg was dat de teksten wel hoger gewaardeerd werden, maar minder goed werden begrepen. In dit onderzoek is geprobeerd om het negatieve effect van interessantheid op tekstbegrip te voorkomen. In plaats van het interessant maken van de leertekst, zijn er vóór de leertekst interessante verhalen geplaatst. Dit waren identificerende verhalen, die vanuit een personage werden verteld, of distantiërende verhalen. De leertekst werd daarnaast gemanipuleerd op het gebied van coherentie. Uit de resultaten blijkt dat coherentie geen invloed heeft op het begrip en op de waardering van de teksten door vmbo-leerlingen. De verhalen voor de tekst hadden tot resultaat dat de sorteertaak beter werd gemaakt en dat de leerlingen de leertekst interessanter vonden. Hierbij maakte het niet uit of het om een identificerend of een distantiërend verhaal ging. Wel gaven de leerlingen bij de identificerende verhalen aan dat ze het leuk vonden om deze te lezen en dat deze de schoolboeken leuker maakten. Verder hadden de verhalen geen invloed op het begrip of de waardering van de leertekst.