Culturele aanpassingen in de Nederlandse en Engelse IKEA catalogus : de ontwikkeling van een linguistisch analysemodel voor cultuurvergelijkend tekstonderzoek

Abstract

Juliane House (1986, 1997, 2004) heeft contrastief onderzoek gedaan naar vertalingen van Duitse teksten naar het Engels en andersom. Zij heeft dit voor gesproken en geschreven taal gedaan. Uit haar onderzoek blijkt dat er een patroon (dimensies) te ontdekken is. Vindt er vergelijking tussen de beide talen plaats op haar vijf verschillende dimensies dan blijken de talen zich onderling verschillend te richten op deze dimensies. Later heeft zij ook kinderboeken onderzocht. Ook hier vond zij bewijs voor haar theorie. Deze scriptie stelt twee dimensies van haar centraal en kijkt of dit ook opgaat voor de Engelse en Nederlandse IKEA teksten. De gebruikte dimensies zijn: Orientation towards Self ↔ Orientation towards Other en Orientation towards Content ↔ Orientation towards Persons. Deze dimensies zijn erg vaag en daarom zijn de procedures van Ehlich (1986c) gekoppeld aan de dimensies van House. Zo ontstond een functie - middel relatie tussen beide onderdelen. De dimensies van House benoemen de functie en de procedures benoemen de vorm. Hoe wordt ‘Other’ - ‘Self’ of ‘Persons’ - ‘Content’ gerealiseerd? Het inzetten van de procedures is belangrijk om bepaalde doelen te bereiken. Het middel om hierachter te komen is door gebruik te maken van de Deiktische, Anaforische, Symbolische, Operatieve en Expeditieve procedures. Dit leidde tot de ontwikkeling van een linguïstisch analysemodel voor cultuurvergelijkend tekstonderzoek. De resultaten voldoen niet aan de verwachtingen. De aanname dat het Nederlands het Duits volgt en zich dus meer richt op de kenmerken ‘Self’ en ‘Content’ gaat niet op. Voor het Engels is gedeeltelijke evidentie te vinden. De redenen hiervoor zijn onduidelijk. Nader onderzoek zou meer licht hierop kunnen werpen.