Show simple item record

dc.rights.licenseCC-BY-NC-ND
dc.contributor.advisorFilius, dr. F.C.
dc.contributor.authorGroeneveld, F.F.W.T.
dc.date.accessioned2009-12-04T18:00:56Z
dc.date.available2009-12-04
dc.date.available2009-12-04T18:00:56Z
dc.date.issued2009
dc.identifier.urihttps://studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/3964
dc.description.abstractDe dynamiek van de samenleving heeft een steeds groter wordend krachtenveld bij ruimtelijke ontwikkelingen tot gevolg (gehad). Toelatingsplanologie en ontwikkelingsplanologie zijn voortgeschreden tot ‘gebiedsontwikkeling’. Processen van gebiedsontwikkelingen verlopen niet altijd vloeiend en brengen soms niet de gewenste kwaliteitsresultaten. Het managen van dergelijke processen is van groot belang. In een netwerk van diverse publieke, private en particuliere partijen is de procesmanager de spin in het web. De probleemstelling van het onderzoek is als volgt omschreven: In hoeverre speelt de procesmanager een rol bij een vloeiend verloop van een gebiedsontwikkelingsproces en op wat voor wijze draagt hij daarin bij aan het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit? De doelstelling van het onderzoek betreft: Inzicht te verschaffen in de gedragingen en rolopvatting van de procesmanager in een gebiedsontwikkelingsproces en in de zienswijze van de procesmanager op het streven naar ruimtelijke kwaliteit. Theoretisch kader: Mondiale ontwikkelingen zijn al decennia lang van invloed op de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving en daarmee op de Nederlandse ruimtelijke ordeningswereld. Theorieën over de globalisering, de netwerksamenleving, de actor-netwerk theorie en de perceptie op ruimte vormen de basis voor de huidige aanpak van ruimtelijke ontwikkelingen. Gebiedsontwikkeling staat voor de integrale aanpak van een gebied, op basis van een gedeelde kwaliteitsvisie, waarbij publieke, private en particuliere partijen in een netwerk samenwerken, elkaar aanvullen en versterken. Gebiedsontwikkeling is ruimtelijk procesmanagement. De achterliggende oorzaak van deze procesmatige benadering van ruimtelijke opgaven betreft de verschuiving van inhoud naar proces. De procesmanager is de uitvoerende instantie van het procesmanagement. Hij wordt geacht het procesverloop naar eigen inzicht gunstig te beïnvloeden door doelzoekend te werk te gaan, draagvlak te creëren, vertrouwen tussen partijen te laten ontstaan, naar een gemeenschappelijk belang te zoeken, een gezamenlijke kwaliteitsambitie te formuleren, specifieke sterktes van actoren gedurende het proces in de gaten te houden en te proberen een en ander te doen binnen een bepaald(e) tijdsplanning en kostenbudget. Tezamen met het opstellen van het procesontwerp, worden deze zaken als succesfactoren van een vloeiend procesverloop beschouwd. Er wordt verondersteld dat de procesmanager een bijdrage levert aan de te bereiken gewenste ruimtelijke kwaliteit. Dit begrip wordt enerzijds onderverdeeld in de kwaliteiten van het ontwerp: toekomstwaarde, gebruikswaarde en belevingswaarde en anderzijds in de zin van economische, ecologische, sociale en culturele belangen. In theorie blijken de totstandkoming van de samenwerking (publiek-publiek of publiek-privaat), de inhoudelijke uitwerking van gebiedsontwikkeling (financial engineering, interne risico’s en externe risico’s) en de vaardigheden (kennis en competenties) van de procesmanager van invloed op zijn rolinvulling. Operationalisering: De gekozen onderzoeksmethode betrof het diepte-interview. Er zijn acht procesmanagers ondervraagd. De rol die de procesmanager speelt bij het vloeiende verloop van een gebiedsontwikkelingsproces en bij het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit, werd dus vanuit hemzelf belicht. Praktijkanalyse: De rol van de procesmanager in het gebiedsontwikkelingsproces wordt van belang geacht voor het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit in een ruimtelijke ontwikkeling. Er is in de praktijk getoetst in hoeverre elementen van de totstandkoming van de samenwerking, de inhoudelijke uitwerking van gebiedsontwikkeling en de vaardigheden van de procesmanager van invloed zijn op de rol die de procesmanager in de praktijk kan vervullen. Tevens is er getoetst op wat voor manier de procesmanager in zijn rol stuurt op het (vloeiende) procesverloop met behulp van de genoemde succesfactoren en het procesontwerp en op wat voor wijze hij het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit als een onderdeel van zijn rol beschouwt. Conclusie onderzoeksresultaten: Er kan met zekerheid gesteld worden dat de procesmanager in de praktijk een wezenlijke rol speelt bij het (vloeiende) verloop van het gebiedsontwikkelingsproces en dat hij daarin een fundamentele bijdrage kan leveren aan het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit. De procesmanager is een allrounder, een masseur, een bruggenbouwer, de persoon die het overzicht kan bewaren en de spin in het web is. Risicomanagement is een essentieel onderdeel van de rol van de procesmanager gebleken. Hij wordt geacht een nauwlettend onderscheid te maken in beheersbare en onbeheersbare risico’s en deze zo vroeg mogelijk in het proces in kaart te brengen. De procesmanager doet er goed aan heel systematisch te werk te gaan en zijn adaptief vermogen en inventiviteit in ruime mate aan te wenden om de risico’s, waar mogelijk, te beheersen. Enkele factoren die een positief effect op de rolinvulling van de procesmanager kunnen genereren zijn: mandaat van het bestuur en daarmee vrijheid van handelen, het kunnen inrichten van de eigen projectorganisatie (organiserende capaciteiten aanboren), een hoge kwaliteit van het projectteam (met een goede projectassistent) en een duidelijke opdrachtformulering. Ten aanzien van een vloeiend procesverloop worden in de theorie verantwoordelijkheden tussen deelnemende actoren gescheiden en verdeeld. Dit gebeurt in de praktijk tot op zekere hoogte, want gebiedsontwikkeling kent een gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel volgens de geïnterviewde procesmanagers. De procesmanagers vinden het procesontwerp van belang, maar gaven tevens aan dit alleen op hoofdlijnen op te stellen. In theorie wordt er vaak te abstract geredeneerd over hoe dat er uit zou moeten zien, in de praktijk doet iedere procesmanager het op zijn eigen manier. Hoewel de procesmanager op veel terreinen invloed uitoefent op een zo vloeiend mogelijk verloop van een proces, zet hij de boel in de praktijk toch geregeld op scherp met als gevolg dat het proces kortstondig wat minder vloeiend verloopt. Later in het proces kunnen de vruchten daarvan geplukt worden. Het proces is een middel om tot een inhoudelijk eindresultaat te komen. De bijdrage van de procesmanager aan het bereiken van de gewenste ruimtelijke kwaliteit zit hem niet zozeer in een inhoudelijk aspect, maar in het verloop van het proces. Hij inspireert alle belanghebbende partijen hun steentje bij te dragen aan het tot stand komen van gebiedseigen kwaliteiten. De procesmanager schept in elk praktijkgeval de juiste voorwaarden binnen een netwerk van partijen om door middel van een doelzoekend proces kennis en kunde ten aanzien van kwaliteit te vinden, organiseren en verenigen. De rol van de procesmanager is moeilijk eenduidig te beschrijven, omdat iedere procesmanager zijn eigen werkwijze en routines er op nahoudt. De rol heeft een zeer divers en gedifferentieerd karakter en vereist uiteenlopende specifieke (menselijke) vaardigheden, competenties en persoonlijke eigenschappen in verschillende fasen van het proces. Een procesmanager moet voortdurend om kunnen gaan met veranderende omstandigheden. Zijn vaardigheden zijn van groot belang, maar zijn houding en gedrag geven uiteindelijk de doorslag bij het realiseren van een kwalitatief hoogwaardige gebiedsontwikkeling.
dc.description.sponsorshipUtrecht University
dc.format.extent2843060 bytes
dc.format.mimetypeapplication/pdf
dc.language.isonl
dc.titleDe rol van de procesmanager in het gebiedsontwikkelingsproces - Een onderzoek naar zijn invloed op het procesverloop en op de te bereiken gewenste ruimtelijke kwaliteit
dc.type.contentMaster Thesis
dc.rights.accessrightsOpen Access
dc.subject.keywordsgebiedsontwikkeling, gebiedsontwikkelingsproces, procesmanagement, procesmanager, procesverloop, ruimtelijke kwaliteit
dc.subject.courseuuPlanologie


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record