Contextuele invloed van geur bij de terugkeer van aangeleerde angstassociaties.

Abstract

Het doel van de studie was te onderzoeken of geur als context van invloed is op het terugkeren van eerder aangeleerde angstassociaties bij mensen. Het proces van uitdoving is context gevoelig en heeft invloed op onbewust aangeleerde, sensorische lange termijn associaties. Het proces van acquisitie blijkt daarentegen ongevoelig voor context (Bouton & Ricker, 1994). De terugkeer naar de oorspronkelijke conditie (A) waarin de angst is aangeleerd, nadat deze in een andere conditie (B) is uitgedoofd, leidt in dierenstudies tot een terugkeer van de angst. Enkele studies naar de terugkeer van menselijke angst hebben de invloed van context op het acquisitieproces aangetoond (Vansteenwegen et al., 2005). Renewal of fear trad op wanneer de kleur van het licht de ruimte de context bepaalde. De huidige studie onderzocht de terugkeer van angst bij mensen waarbij de context geur betrof. Angst werd aangeleerd door middel van een via de vingers toegediende elektrische prikkel. Huidgeleidingsresponsen en zelfgerapporteerde (online) verwachting dienden als afhankelijke variabelen. Type CS (CS+, CS-), Tijd (aanbieding) en Conditie (controle groep AAA, BBB en experimentele groep ABA, BAB) dienden als onafhankelijke variabelen. De studie was opgedeeld in drie fasen: de acquisitiefase bestond uit 10 trails, de uitdovingfase bestond uit 10 trails en de testfase bestond uit 3 trails. In de testfase werd voor de experimentele conditie teruggekeerd naar de geur uit de acquisitiefase (ABA en BAB). De context bleef voor de controlegroep gelijk over alle fasen. De context werd bepaald door perzik dan wel anijs geurende oliën, welke direct in de neus van de proefpersonen werden toegediend. Het verloop van de angstreacties over de drie fases werd tussen de condities vergeleken. De online verwachting toonde een ABA en BAB renewal of fear effect. De huidgeleidingsresponsen lieten gemengde resultaten zien; we vonden een duidelijk significant effect in de testfase, een mild effect in de acquisitiefase maar geen significant uitdovingeffect. Er kon daarom niet worden gesproken van een renewal of fear effect voor de fysiologische responsen. In overeenstemming met de theorie van Bouton, ondersteunde de huidige studie dat het psychologische uitdovingproces (bij mensen) aan contextleren onderhevig is. Over het fysiologische uitdovingproces konden geen conclusies getrokken worden. Geur bleek evenzeer als licht voor de psychologische verwachting een betekenisvolle context te kunnen vormen die de angstrespons op de stimulus beïnvloedt. Echter, verder onderzoek moet uitwijzen of dit ook geldt voor de fysiologische reactie.