Benaderingen van suïcidale patiënten door verpleegkundigen : een kwalitatief onderzoek

Abstract

Doel. Doel van dit onderzoek is inzicht verkrijgen in de benadering van suïcidale patiënten door verpleegkundigen op een afdeling voor kortdurende psychiatrische behandeling en aanbevelingen doen voor verbetering van de zorgverlening aan suïcidale patiënten. De onderzoeksvraag is: “Welke benaderingen hanteren verpleegkundigen in het omgaan met patiënten met suïcidaal gedrag?” In de literatuur worden twee hoofdbenaderingen beschreven voor het omgaan met suïcidale patiënten door verpleegkundigen. De eerste is de ‘betrokken benadering’ waarbij de verpleegkundige werkt aan een therapeutische werkrelatie met de patiënt. De tweede is de ‘afstandelijke benadering’, waarin de verpleegkundige ernaar streeft controle te houden over de patiënt. Methode. Het onderzoek is kwalitatief uitgevoerd. Er zijn interviews afgenomen bij verpleegkundigen. In de data-analyse is gebruik gemaakt van de methodiek van de Grounded Theory Approach. Resultaten. Er zijn negen verpleegkundigen geïnterviewd. Op grond van onder andere de medische diagnose schatten ze suïcidaal gedrag in, overwegen ze wie welke verantwoordelijkheid krijgt en kiezen ze interventies. Om een suïcidepoging te voorkomen, worden bij patiënten met depressie of schizofrenie eerder beschermende maatregelen genomen. Bij patiënten met een persoonlijkheidsstoornis gaan verpleegkundigen eerder in gesprek over de achterliggende oorzaak van het suïcidale gedrag. Collega’s worden betrokken om beleid bij te stellen en ervaringen te delen. Verpleegkundigen stellen zich begripvol op. Ze nemen suïcidaliteit serieus, maar keuren een suïcidepoging af. Discussie. De sturende positie van de medische diagnose en de worsteling rondom het geven van verantwoordelijkheid aan de patiënt wordt mogelijk verkaard door de afwezigheid van een heldere visie en richtlijn voor het omgaan met suïcidale patiënten. Conclusies en aanbevelingen. De medische diagnose is sturend voor het handelen door verpleegkundigen. De afstandelijke benadering is vooral terug te zien bij patiënten met depressie en schizofrenie en de betrokken benadering bij patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. Aanbevolen wordt om een verpleegkundige richtlijn te ontwikkelen en te implementeren.