Voorleeservaring en SES en schooltaalvaardigheid

Abstract

In dit onderzoek is de samenhang tussen SES en schooltaal en voorleeservaring in de thuisomgeving en schooltaal onderzocht in een onderzoeksgroep van autochtone Nederlandstalige kinderen van 4 jaar (n =52). Schooltaal werd gemeten door kinderen twee verhaaltjes te laten vertellen op grond van twee boekjes. De verhaaltjes werden beoordeeld aan de hand van een codeerschema, gebaseerd op de schooltaalkenmerken zoals beschreven door Schleppegrell (2004). Het eerste boekje werd door de proefleidster voorgelezen, terwijl het kind de plaatjes getoond werden. In tegenstelling tot het eerste boekje, werden het in het tweede boekje de plaatjes slechts getoond zonder het verhaaltje eerst aan het kind voor te lezen. SES werd gemeten door het gemiddelde van het hoogste opleidingsniveau en het hoogste beroepsniveau van beide ouders te berekenen. Voorleeservaring thuis werd vastgesteld door afname van een interview met vragen over de frequentie van voorleesgewoonten thuis. De vragen in dit interview werden beantwoord door de opvoeder die de meeste tijd met het kind doorbracht. Op grond van literatuuronderzoek was de verwachting dat kinderen met een hogere SES een hoger niveau van schooltaal zouden hebben. In tegenstelling tot deze verwachting, wordt er geen samenhang gevonden tussen SES en schooltaal. Wel wordt er een samenhang gevonden tussen voorleeservaring en enkele componenten van schooltaal. Wanneer er gecontroleerd wordt voor het werkgeheugen, dan vervalt de eerder gevonden samenhang tussen voorleeservaring en enkele componenten van schooltaal. Zoals verwacht bestaat er een samenhang tussen SES een voorleeservaring. Omdat voorleeservaring samenhangt met componenten van schooltaal is het dan ook verrassend er geen samenhang gevonden wordt tussen SES en componenten van schooltaal. De verwachting was dat voorleeservaring een mediatie-effect zou hebben op de samenhang tussen SES en schooltaal. Omdat er geen samenhang gevonden wordt tussen SES en schooltaal, is er verder geen onderzoek gedaan naar mediatie.