Zinvolle zorg? Het zingevingsmodel nader bekeken. Een kwalitatief onderzoek naar de invulling van een behoeftegestuurd zorgmodel op psychogeriatrische afdelingen in het verpleeghuis

Abstract

Doel: In Nederland vindt een verschuiving plaats van probleem naar behoeftegestuurd werken. Het doel van dit onderzoek was inhoud geven aan en het toetsen van de concepten zorgrelatie, professionaliteit, contact, creativiteit en communicatie uit het zingevingsmodel, een behoeftegestuurd zorgmodel. Dit vond plaats aan de hand van de vraag op welke wijze verpleegkundigen en verzorgenden, werkzaam in een verpleeghuis op een psychogeriatrische afdeling, invulling geven aan de zorgverlening volgens de maieutische methodiek (of zingevingsmodel). Methode: Een kwalitatieve survey is uitgevoerd in 2008 door twaalf semi-gestructureerde interviews af te nemen bij verpleegkundigen en verzorgenden. Data-analyse vond plaats met elementen vanuit de ‘Grounded Theory’. Resultaten: Overeenkomsten tussen de empirie en het zingevingsmodel zijn de invulling van zorgrelatie, creativiteit, contact en communicatie. Verschillen vanuit de empirie met het zingevingsmodel zijn het plaatsen van autonomie van de bewoner in de zorgrelatie; de invulling van professionaliteit en de rol van de familie in de communicatie. De relatie tussen de categorieën is dat het om een professionele zorgrelatie gaat, die tot stand komt door communicatie en contact. Conclusie: Autonomie en professionaliteit zouden kunnen worden opgenomen in het zingevingsmodel. Voor opname van de rol van de familie in het model is verder kwalitatief en kwantitatief onderzoek nodig. Er zijn aanwijzingen dat het model een meerwaarde heeft voor de praktijk. Aanbevelingen zijn de volledige implementatie van het zingevingsmodel, zodat niet ook probleemgestuurd gewerkt hoeft te worden en het betrekken van familie in het zorgproces.