Over het eigenaardige succes van omstreden 'Valentiners'

Abstract

De vraag of Rembrandt iets wél of niet heeft gemaakt, is eigenaardig. We kunnen hierbij filosoferen wie of wat we onder deze Rembrandt verstaan. In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw moest het publiek door conclusies over Rembrandt werkplaats accepteren dat het genie in zekere zin een collectief was. Verklaarbaar zijn hierdoor de vele ‘afschrijvingen’ van schilderijen aan Rembrandt. Recente publicaties echter doen pogingen een ander beeld van Rembrandt te laten zien. Zo concludeert Ernst van de Wetering in 2006 dat diverse olieverfstudies ter voorbereiding dienden voor schilderijen van de schilder. Het schilderij Wenende vrouw (The Detroit Institute of Arts) wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan Christus en de overspelige vrouw (National Gallery, Londen). Opvallend is het aantal toeschrijvingen aan Rembrandt door desbetreffende auteur. Diverse meest recente toeschrijvingen lijken rechtstreeks uit de “Wiedergefundene Gemälde” (1921) van W.R. Valentiner te komen. In deze scriptie zijn omstreden ‘Valentiners’ voor het voetlicht gehaald, waarbij de argumentatie voor toe- en afschrijvingen van deze schilderijen van 1921 tot heden onderzocht is.