Multilevelanalyse van de effecten van verdedigergedrag van vrienden en klasgenoten op slachtofferschap van pesten
Summary
Pesten is een bekend fenomeen dat gedurende de kindertijd veelvuldig optreedt (Rigby, 2004) en voor slachtoffers op de korte en lange termijn ernstige internaliserende en externaliserende problematiek als gevolg kan hebben (Boulton, Trueman, Chau, Whitehand & Amatya, 1999; Williams, Chambers, Logan & Robinson, 1996; Hawker & Boulton, 2000). Veel pestinterventies richten zich op het stimuleren van interventiegedrag door leeftijdgenoten (Rigby & Johnson, 2006), hetgeen aansluit op een recente trend in pestonderzoek waarin meer aandacht is voor het gedrag van kinderen die zijdelings betrokken zijn in pestgedrag (Sutton & Smith, 1999; Salmivalli, Lagerspetz, Björkqvist, Österman & Kaukiainen, 1996). Naast de pester en het slachtoffer worden in dergelijk onderzoek meerdere participantrollen onderscheiden, waaronder die van verdediger. Deze kinderen worden gekenmerkt door een hoge mate van prosociaal gedrag, empathie en sociale self efficacy (Salmivalli, Huttunen & Lagerspetz, 1997; Gini, Albiero, Benelli & Altoè, 2008). Hoewel het op theoretische gronden aannemelijk lijkt dat het stimuleren van verdedigergedrag een effectieve interventie is, is tot op heden weinig onderzoek verricht naar het effect van verdedigergedrag op de hoeveelheid slachtofferschap. Dit is het doel van het huidige onderzoek. Door middel van multilevelanalyse wordt bestudeerd wat de samenhang is tussen de aanwezigheid van verdedigers op de hoeveelheid door klasgenoten gerapporteerd slachtofferschap. Daarbij wordt tevens de rol van vriendschap in ogenschouw genomen, teneinde inzicht te verkrijgen in de mate waarin wederkerige vriendschap noodzakelijk is voor het effect van de aanwezigheid van verdedigers op slachtofferschap. De gevonden lage samenhang tussen verdedigergedrag en slachtofferschap wijst mogelijk op een methodologische beperking. In de discussie wordt om die reden ingegaan op de beperkingen van de tegenwoordig vaak gebruikte indeling in participantrollen voor onderzoek naar de samenhang tussen de onderzochte factoren. Tevens worden in de discussie aanbevelingen gedaan voor toekomstig onderzoek naar het effect van de aanwezigheid van verdedigers op pesten en slachtofferschap.