‘Moslims’ en ‘Nederlanders’: vermeende tegenstellende identiteiten Een historische analyse van het huidige identiteitsdiscours in debatten over de islam in Nederland.

Abstract

Vanaf begin jaren negentig werd in politieke debatten in toenemende mate kritiek geuit op moslims in Nederland en vond een verandering plaats in de manier waarop politieke debatten gevoerd werden. ‘De Nederlandse identiteit’ zou botsen met islamitische identiteiten door tegenstellende normen en waarden. Identiteit wordt in deze debatten vaak tot een sterk versimpeld beeld gevormd waarin verschillende factoren worden samengevoegd tot één bepalende identiteit. Identiteiten worden geconstrueerd aan de hand van betekenissen die binnen een discours gevormd worden. In dit onderzoek wordt gekeken naar de historische ontwikkeling van het huidige identiteitsdiscours in debatten over de islam in Nederland. De publicaties 'Integratie van minderheden moet met lef worden aangepakt' van Frits Bolkestein en 'Het Multiculturele Drama' van Paul Scheffer worden in dit onderzoek geanalyseerd aan de hand van de Social Identity Theory en een intersectionele benadering. De Social Identity Theory biedt een verklaring voor groepsvormingsprocessen. De intersectionele benadering brengt naar de oppervlakte welke opvattingen over moslims nog steeds doorwerken in het hedendaagse identiteitsdiscours rondom de islam in Nederland. Dit maakt duidelijk waarom concepties over ‘Dé Nederlandse identiteit’ niet los gezien kunnen worden van concepties over ‘Dé moslimidentiteit’ en biedt inzichten in de complexiteit van identiteiten.