De zelfwaardering van teruggetrokken kinderen; de invloed van vriendschap

Abstract

Deze thesis richt zich op het verband tussen teruggetrokken gedrag en zelfwaardering en wat de invloed van vriendschap hierop is. In dit cross- sectionele onderzoek beantwoordden leerlingen uit groep 6, 7 en 8 van de basisschool vragen over sociale relaties en pestgedrag in de klas. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee typen teruggetrokken gedrag, te weten verlegen en geïsoleerd teruggetrokken gedrag. Bovendien is de zelfwaardering onderverdeeld in de globale en sociale zelfwaardering. Voor vriendschap is gekeken naar het aantal genoemde vrienden en naar het aantal wederzijdse vrienden. Uit de resultaten blijkt een negatief verband tussen teruggetrokken gedrag en zelfwaardering, met name geïsoleerd teruggetrokken gedrag verklaart veel van de variantie in de sociale zelfwaardering. Het aantal wederzijdse vrienden heeft een positief verband met geïsoleerd teruggetrokken gedrag. Bij verlegen teruggetrokken gedrag heeft sekse meer invloed dan het aantal vrienden. Er is geen significant verband gevonden tussen vriendschap en globale zelfwaardering. Echter, het aantal genoemde en wederzijdse vrienden heeft een positief verband met de sociale zelfwaardering. Daarnaast blijkt dat geïsoleerd teruggetrokken kinderen met meer wederzijdse vrienden een hogere sociale zelfwaardering hebben dan geïsoleerd teruggetrokken kinderen met dezelfde mate van teruggetrokken gedrag met minder wederzijdse vrienden (modererend effect). Zowel bij verlegen als bij geïsoleerd teruggetrokken gedrag heeft het aantal wederzijdse vrienden ook een mediërend effect op sociale zelfwaardering. Dit betekent dat de mate van teruggetrokken gedrag beïnvloedt hoeveel vrienden een kind heeft, wat vervolgens de zelfwaardering van een kind beïnvloedt. Ten slotte blijkt dat dit laatste verband alleen geldt voor kinderen die gepest worden. Bij kinderen die niet gepest worden is er alleen sprake van een direct verband tussen de mate van teruggetrokken gedrag en zelfwaardering en gaat de invloed van teruggetrokken gedrag op zelfwaardering niet via vriendschap.