Leesproblemen bij Kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis: een vergelijking tussen leerlingen in het speciaal onderwijs

Abstract

Binnen het speciaal onderwijs worden regelmatig leesproblemen herkend met verschillende oorzaken zoals een lage intelligentie, dyslexie of een gebrek aan concentratie. Dit onderzoek richt zich op kinderen met een autisme spectrum stoornis die een leesprobleem ervaren. Op scholengemeenschap de Keyzer, een cluster drie en vier school in Nederland, heeft onderzoek plaatsgevonden in de groepen drie tot en met acht. Hierbij waren 136 leerlingen betrokken, waarvan 72 leerlingen gediagnosticeerd zijn met een autisme spectrum stoornis. De verwachting was dat leerlingen met autisme meer leesproblemen zouden ervaren dan hun medeleerlingen, en dan met name bij het begrijpend lezen. Op basis van de resultaten op de meetinstrumenten AVI (technisch lezen) en TBL (begrijpend lezen), zijn de leerlingen onderverdeeld in vier groepen: geen leesprobleem, een begrijpend leesprobleem, een technisch leesprobleem en een totaal leesprobleem. Binnen SG de Keyzer blijkt er geen samenhang tussen de diagnose autisme en het ontwikkelen van een (begrijpend) leesprobleem. Leerlingen met een autisme spectrum stoornis ervaren vrijwel evenveel leesproblemen als hun medeleerlingen met een andere- of geen diagnose. Er blijkt daarentegen wel een verband tussen de leeftijd van de gehele populatie en het ontwikkelen van een technisch- of begrijpend leesprobleem. De negen- en tienjarige leerlingen, die meestal in groep vijf of zes zitten, ervaren aanzienlijk meer leesproblemen dan de overige leerlingen. De overgang van de middenbouw naar de bovenbouw en de daarbij behorende methode- en instructiewisseling zijn mogelijk verantwoordelijk voor dit resultaat. In de discussie wordt dieper ingegaan op het probleem van comorbiditeit en de gevolgen van leesproblematiek. Daarnaast worden er, voor de individuele autistische leerling met (begrijpend) leesproblemen, mogelijke aanpassingen en toevoegingen in de begeleiding aangedragen.