Burn-out & Bevlogenheid: het uitgebreide Job Demands-Resources Model en de invloed van stressbestendigheid en workaholisme

Abstract

Dit onderzoek richt zich op toetsing van het uitgebreide Job Demands – Resources (JDR) model (Schaufeli & Bakker, 2004) waarin zowel burn-out als bevlogenheid een centrale c.q. medierende rol spelen tussen werkkenmerken enerzijds en gezondheidsklachten en organisatie uitkomsten anderzijds. Daarnaast is in dit onderzoek de invloed van de persoonskenmerken, stressbestendigheid en workaholisme op de in dit model gepostuleerde verbanden getoetst. De data in dit onderzoek zijn verzameld met behulp van vragenlijsten, bij een groot zakelijk dienstverleningsbedrijf (N=373). Met behulp van structural equation modelling is het model simultaan getoetst voor laag en hoog stressbestendige, respectievelijk laag en hoog workaholistische werknemers. De resultaten bevestigden het model: (1) burn-out medieert de relatie tussen job demands en gezondheidsklachten, (2) bevlogenheid medieert de relatie tussen job resources en organisatie uitkomsten, (3) job resources zijn negatief gerelateerd aan burn-out en (4) burn-out is negatief gerelateerd aan organisatie uitkomsten. De relaties tussen job demands, job resources, burn-out en bevlogenheid zijn invariant voor laag en hoog stressbestendige werknemers, de relaties van burn-out en bevlogenheid met gezondheidsklachten respectievelijk organisatie uitkomsten daarentegen niet. Voor hoog stressbestendige werknemers is bevlogenheid de enige voorspeller van organisatie uitkomsten. Voor laag stressbestendige werknemers is burn-out de voornaamste voorspeller van organisatie uitkomsten. De mate van workaholisme is voornamelijk van invloed op de eraring van job demands en resources, beide constructen worden verschillend ervaren door werknemers die hoog versus laag scoren op workaholisme. De beperkingen van dit onderzoek en de implicaties van deze resultaten voor het personeelsbeleid worden besproken.