Het sappige vleesch eener volbloedige vrouw : het beeld van de zinnelijke vrouw in het Nederlands proza van het fin de siècle

Abstract

Het vrouwelijke romanpersonage, dat niet voldoet aan de negentiende-eeuwse seksuele moraal, staat centraal in deze scriptie. Aan de hand van relevante maatschappelijke thema's, zoals het degeneratieconcept, de rol van de vrouw, de tegenstelling stad-platteland, seksualiteit en prostitutie, wordt de representatie van de zinnelijke vrouw in haar verschillende verschijningsvormen onderzocht. Als basis dient een corpus van negen Nederlandse literaire werken uit de periode 1885-1910, die alle min of meer als naturalistisch kunnen worden beschouwd. Beknopte analyses van dit proza van onder anderen Heijermans, Van Dort en Couperus zijn opgenomen als bijlage. De onderzochte werken blijken de heersende taboe op met name de vrouwelijke zinnelijkheid niet te weerspiegelen: ze laten een tamelijk onverbloemde erkenning van de vrouwelijke seksualiteit zien. Deze literaire erkenning betekende voor het overgrote deel echter geenszins een positieve waardering van zinnelijkheid bij de vrouw.